Đa ga cam là trò chơi dân gian có sức sống mãnh liệt tự nhiên nhất mà không cần nhà nước hỗ trợ phát triển. Xem đá gà được ví hấp dẫn, cảm xúc trồi sụt như trên sàn chứng khoán. Chọi gà gây thương nhớ không chỉ vì có yếu tố cá cược mà nó mang tới cho người xem nhiều cảm xúc hấp dẫn, mãn nhãn, mãn nguyện.
Đá gà cam có gì hấp dẫn?
Da ga cam thường gắn với đánh bạc, cá cược nên những ai hâm mộ đá gà không bao giờ muốn lộ diện. Qua hơn chục năm chơi gà, doanh nhân Lê Phú chia sẻ, anh từng chơi nghiệp dư rồi trở thành doanh nghiệp, sau nhiều lần thua không còn đồng nào tới vài chục triệu đồng.
Với điều kiện nhà mới chật chội anh đã từ giả thú chơi. Cũng có thể vì đã ra khỏi nghề nên Anh Phú mới đồng ý kể tỉ mỉ về trò chơi biến tấu đỏ đen này.
Điều dân gà không bao giờ bật mí
Sinh ra tại Quốc Oai (Hà Tây) ở nơi “gặp gà chọi dễ hơn gặp gà ta”, Lê Phú kể từ năm 8-9 tuổi đã đam mê da ga cam. Lớn lên ra Hà Nội đi học, đi làm, anh vẫn dành nhiều thời gian nuôi, luyện và đem gà đi đá mỗi khi có dịp tham gia.
Giống như nhiều người Hà Nội mê gà, Phú đổ đất lên sân thượng, nuôi hàng chục con. Vào ngày nghỉ các chú gà được chủ vác ra bãi cỏ, công viên để chạy bộ cho khỏe mạnh. Thực tế chứng minh nuôi gà trên sân thượng không bao giờ khỏe. Nuôi theo kiểu các cụ cho uống sương và chân tiếp mặt đất mới đúng sự phát triển.
Xưa thức ăn cho gà chủ yếu là cơm, châu chấu ngày nay để gà chiến săn chắc chủ cho ăn thóc khô, thóc ngâm qua đêm, thịt bò, tránh ngô gây mỡ. Mức sống gia tăng lên, thực đơn bồi dưỡng giữa hai hồ (hiệp đấu 20-30 phút) là thịt bò, cà chua băm, người miền Trung cho “đấu sĩ” uống nước sâm Hàn Quốc, nước pha mật ong, thịt cóc, lươn, tắc kè băm…
Có nhà mua cả máy cho gà tập chạy bộ trong nhà. Thuốc om bóp giúp da dày chống bị thương làm từ bã chè ngâm nước giải hoặc vỏ cậy gạo.
Một chú gà tơ từ trại đúc (nơi nhân giống gà), được chăm nuôi đến hạng từ 2,7kg-3,2kg. Gà tơ được chọn theo dòng giống phù hợp. Có nhiều cách chọn, nhưng quan trọng con gà ôm phải chặt tay, vảy chân đều, lông mịn óng, mặt nhỏ, mắt tinh. Ngoài ra tướng đứng, tướng đi, tướng gáy cũng quyết định.
Bí quyết nuôi da ga cam
Da ga cam cần cho đánh mở mỏ với một chú gà phu (gà chuyên đánh thử) để biết có đáng được chơi hay không. Sau trận đầu, bạn sẽ cắt tai gà tơ cho gọn gàng, sạch sẽ.
Tập một hồ gà phải được nghỉ thư giãn một tuần. Nếu bắt đánh sớm nó sẽ không chịu được đòn, phí mất “chiến kê”.
Vào trận đá, gà được ghép theo cân nặng, chiều cao (ghép trạng). Con nào nặng hơn phải chấp đối thủ bằng cách chịu bịt mỏ hoặc bịt cựa (tùy theo thỏa thuận của sư kê. Giữa trận gà được móc đờm, xoa bóp, nghỉ ngơi và thư giãn.
Xưa kia, mỗi hồ (hiệp đấu) kéo dài 20 phút, nay thành 30 phút, giữa 2 hồ nghỉ 10 phút. Kể cả thời có đồng hồ rồi, người ta tính giờ bằng cách buộc đồng xu vào sợi chỉ, treo lên que hương có cách vạch khấc. Que hương cháy đến vạch nào, sợi chỉ đứt, đồng xu rơi xuống mặt đĩa kêu keng một cái là hết một hồ.
Dân chơi gạo cội nhận xét, đá gà miền Bắc và Nam chia thành hai phái khác hẳn nhau. Dân Bắc chơi gà đòn, thưởng thức đòn thế, sức khỏe, độ lì đòn của từng chiến kê.
Các thế đánh mà người người xem chờ đợi gồm hầu, kiềng, mé, đầu, mặt, dọc chạy xe, đấm. Gà cựa Nam chơi kiểu bạo lực mạnh mẽ, có khi trận đấu diễn ra trong 1-2 phút đã kết thúc nếu buộc dao vào cựa.
Nên chọn da ga cam ở đâu?
Một số Việt kiều về nước cũng tìm đến tận Bình Định mua trứng giống số lượng lớn mang đi Mỹ. Bên đó, cũng có trại ấp, cung cấp hàng cho dân đá gà nơi đây. Nghe nói khách mua không chỉ là Việt kiều mà cả người Thái, Campuchia, Trung Quốc…
Người chơi gà khá theo trường phái mê tín, ngoài các ưu điểm về tướng mạo, họ còn ưu tiên chọn màu lông (đỏ, xám hoặc ô) theo phong thủy hợp tuổi với mình. Có người tậu gà ô (đen) thua suốt, sau chỉ tìm gà đỏ, xám và ngược lại.
Mặc dù chưa cho phép, da ga cam vẫn tồn tại, các trại đúc gà vẫn nhân giống không kịp nhu cầu. Bị cấm tại các vườn hoa công cộng, dân đá gà rủ nhau ra bãi sông quây xới. Họ đánh bạc bằng mồm, tín chỉ, về nhà trả tiền sau nên không dễ để bắt. Khó kiểm soát ở chỗ chủ gà ngày càng đông, nhất là giới công chức đô thị.
